Speyerer Doom

Die roomsk-katoolske Speyerer Doom hat uk Kaiser- un Mariendoom tou Speyer of Doomsäärke St. Maria un St. Stephan. Hie stoant in ju paltserske Stääd Speyer, dät uk Bistums-Sit is.

Sänt in ju frantsööske Revolutsjoon ju Abtäi Cluny fernäild wuuden is, is die Speyerer Doom ju grootste ärheeldene romoanske Säärke fon ju Waareld. In 1925 häd Poabst Pius XI. him in dän Stound fon een Basilika minor broacht. Sänt 1981 stoant die Doom ap ju UNESCO-Lieste fon't Waareld-Kultuuräärfgoud, buppedät is hie skuuld truch ju Haager Konventsjoon.

Mäiten

  • Loangte in't Heele 134 m (444 Fout)
  • Hööchte fon't Middelskip: 33 m (111 Fout)
  • Bratte fon't Middelskip: 14 m
  • Bratte fon't Loanghuus 37,62 m
  • Hööchte fon do Aast-Toudene: 71,20 m
  • Hööchte fon do Wääst-Toudene: 65,60 m

Geskichte

Middeloaler

Die saliske Kaiser Konrad II. liet fermoudelk in 1025 dän Bau beginne un wüül ju grootste Säärke fon't Äiwendlound baue. Man hie belieuwede dät nit moor, dät die Doom kloor wuude, uk nit sin Suun Hinnerk III.; eerste unner Hinnerk IV., dät Bäidensbäiden fon Konrad II., kuude die Doom in't Jier 1061 ienwäid wäide.

Sowät twintich Jiere leeter liet Hinnerk IV. dän Doom foar'n Haaldeel ienriete, uum him noch gratter wier aptoubauen: In'n Wäästdeel wuude ju Dääke oudrain, die Bau wuude uum fieuw Meetere haager moaked, un insteede fon ju flakke Holt-Dääke wuude een licht Kjuusgroat-Gewölft ätter do Ideoale fon ju domoalige romoanske Baukunst konstruierd. In dän Aastdeel wuude die Bau sogoar bit ap do Gruundsleeke ourieten un ap bit tou oachte Meetere stäärke Gruundsleeke näi gruunded. Dät Touden-Gewölft in dän Aastdeel mäd sien Spit-Boogen wiest al Stil-Määrkmoale fon ju Gotik. In't Doodesjier fon Hinnerk IV., 1106, waas die näie Doom kloor. Mäd een Loangte fon 444 roomske Fout un een Bratte fon 111 roomske Fout waas hie dät baldoarichste Bauwierk fon ju domoalige Tied.

Speyer hiede domoals bloot sowät fieuwhunnert Ienwoonere. Dät mai also goud weese, dät do bedeeligede Kaisere uk uut moacht-politiske Gruunde suk een groote Säärke deer wai baud hääbe: Do düütske Kaisere wüülen nit bloot waareldske, man uk säärkelke Moacht hääbe. Die deeruut kuumende Twist mäd dät Poabstdum eskalierde in dän Investituur-Stried twiske Kaiser Hinnerk IV. un Poabst Gregor VII.. Grööte un Stoat fon dän Speyerer Doom unnerstreeken dän Moacht-Ounspröäk fon dän Kaiser.

Äddere Näitied

In 1689, in dän Paltsersken Äärffoulge-Kriech, stoalden do Speyerer Burgere hiere Iengjuchtenge un hieren Huusräid in'n Doom unner, in ju Hoopenge, deer wieren jo seeker foar Plunnerenge un Fjuurlääse truch frantsööske Troppen. Moorere Meetere Hooch stoapelde sik die Huusräid in dän Doom. Ju Hoopenge fon do Buurgere waas ferkierd: Do Suldoaten brieken dän Doom ap un statten dät aal in Bround. Truch ju groote Hatte wuude dät Gewölft in dän Wäästdeel brokkich un fäl in sik touhoope. Man die Aastdeel heelt Stound. Uk do Kaiser-Greewe in dän Doom wuuden fon do Suldoaten apbreeken un plunnerd.

Eerste in dän twäiden Haaldeel fon't 18. Jierhunnert waas nouch Jäild deer, dän Wäästdeel fon dän Doom wier aptoubauen. Dät Doorhuus äntstuude domoals in'n barocken Stil näi. Düssen Stilbreek hiede bloot sowät 100 Jiere Bestound.

In ju Frantsööske Revolutsjoon wuude die Doom al wier tou'n Politikum: Ju dulle Befoulkenge moakede Skändoal in dän Doom un fernäilde aal do Oaltere.

Jungere Tied

In 1806 waas sogoar ploand, dän Doom outourieten un as Steenbreek tou bruuken. Dät is dän domoalige Biskop fon Mainz, Joseph Ludwig Colmar, tou fertonkjen, dät dät nit skaach. Unner Napoleon bruukten do frantsööske Troppen dän Doom as Fäi-Staal, Fodder- un Materioalleeger.

Ätterdät Napoleon deelsmieten waas, wuude die Doom näi wäid un sanierd. In 1819 wuude dät Binnere fon dän Doom ap groote Flakten ferputsed un mäd Fresken in dän Nazarener Stil bemoald.

In do Jiere 1854 bit 1858 wuude dät Wäästwierk in dän neo-romoansken Stil näimoaked, also in ättermoakede Romanik, een Deel-Stroomenge fon dän Historismus. Die groawe Iendruk lät wuddelk so äänelk as ju oolde romoanske Foarhalle, man me sjucht daach niep, dät dät uut dät njuugentienste Jierhunnert is.

Man die Puts waas minnerwäidich. Midde fon dät 20. Jierhunnert wieren groote Deele fon do Fresken nit moor fluch tou bekiekjen un ferweederd. So wuude bie ju Renovierenge fon dän Doom in do 1960er Jiere die Puts aal mäd do Fresken wier ruutnuumen, bit ap do 19 m² groote Fresken uut dän Marienzyklus in ju Haud-Finsterriege. Deerbie wuude een näie Technik iensät, wierbie do Fresken ap aan spesjell präparierden Douk apleeken un deermäd ärheelden wuuden. Man nit aal do Fresken wuuden so rädded, bloot wäkke. Bie düsse Renovierenge wuuden uk do brokkich wuudene Soundsteen-Stiepele mäd Zement-Injektsjoonen ferstäärked, un die Bau wuude in masse Eenpeldhaide re-romanisierd, also in sin origionoalen romoansken Stil touräächfierd.

Uk in do njuugentiger Jiere fon't 20. Jierhunnert begon wier een groote Renovierenge.

Wällen

  • Düssen Artikkel basiert foar'n grootsten Deel ap dän Artikkel fon ju düütske Wikipedia.
Listed in the following categories:
Post a comment
Tips & Hints
Arrange By:
Lindsay Ryan
12 June 2011
The Crypt is pretty small, so if you're looking for a grand creepy tour it's not for you, but if you like a bit of history, it can be worth it.
Frank Neulichedl
25 October 2014
It's huge and take your time to soak in how big it is. The crypt is small but historically important, this was the center of an empire.
Tatyana Bunakova
7 July 2018
Such a special place to visit.
Thomas Muscat
31 March 2015
Geschichtlich erste Güte und daher zu Recht auch Weltkulturerbe. Der Innenraum hat verschiedene Phasen durchlebt und in einer 3D Computeranimation sieht man auch wie die Bemalung mal aussah.
Michael Simm
14 May 2023
Die größte erhaltene romanische Kirche der Welt, weit über 1000 Jahre und UNESCO Welterbe. Der Aufstieg zum Turm kostet, lohnt sich aber.
Moritz R.
15 May 2018
Das wohl berühmteste und älteste Gebäude Speyers, aus dem 8. Jahrhundert.
Load more comments
foursquare.com
8.9/10
2,971 people have been here

Hotels nearby

See all hotels See all
Hotel Löwengarten

starting $144

Hotel Alt Speyer

starting $115

Hotel-Restaurant 1735

starting $92

Ibis Styles Speyer Hotel

starting $103

Hotel Speyer am Technik Museum

starting $104

Backmulde

starting $71

Recommended sights nearby

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Technikmuseum Speyer

The Technik Museum Speyer is a museum in Speyer

Add to wishlist
I've been here
Visited
The Old Gate

The Old Gate (Altpoertel) is the medieval west city gate of Speyer.

Add to wishlist
I've been here
Visited
Hockenheimring

The Hockenheimring Baden-Württemberg is an automobile racing track

Add to wishlist
I've been here
Visited
Holiday Park, Germany

Holiday Park is an amusement park in Haßloch, Germany. It is one of

Add to wishlist
I've been here
Visited
Mannheim Palace

Mannheim Palace (German: Mannheimer Schloss) in Baden-Württemberg,

Add to wishlist
I've been here
Visited
Heidelberg Zoo

Heidelberg Zoo is a zoo in Germany which was founded in 1933 and

Add to wishlist
I've been here
Visited
Yavuz Sultan Selim Mosque

The Yavuz-Sultan-Selim mosque in Mannheim, Germany, named for Selim I,

Add to wishlist
I've been here
Visited
Heidelberg University

Heidelberg University, officially the Ruprecht Karl University of

Similar tourist attractions

See all See all
Add to wishlist
I've been here
Visited
Amiens Cathedral

The Cathedral of Our Lady of Amiens (French: Cathédrale Notre-Dame

Add to wishlist
I've been here
Visited
Florence Cathedral

The Basilica di Santa Maria del Fiore is the cathedral church (Duomo)

Add to wishlist
I've been here
Visited
Seville Cathedral

The Cathedral of Seville, also known as Catedral de Santa María de la

Add to wishlist
I've been here
Visited
Cathedral Basilica of Saint Louis

The Cathedral Basilica of Saint Louis, also known as the Saint Louis

Add to wishlist
I've been here
Visited
Notre Dame de Paris

Notre Dame de Paris ('Our Lady of Paris' in French) is a Gothic

See all similar places